Toelichting op de resultaten

Financieel Beleid

Het financieel beleid, goedgekeurd op de Aandeelhoudersvergadering van november 2022, doet recht aan wet- en regelgeving (compliance), aan het belang van de klant en aandeelhouders en dient uitdagend, doch realistisch te zijn voor Vitens. Het belang van continuïteit staat in het financieel beleid bovenaan.

Continuïteit

De continuïteitsdoelstelling is als volgt geformuleerd: De solvabiliteit moet minimaal 30% zijn, maar Vitens streeft naar een solvabiliteit van minimaal 35%. Daarnaast wil Vitens blijvend compliant zijn aan de gestelde financiële ratio’s zoals door kredietverstrekkers zijn opgelegd.

Tarieven

Vitens streeft naar betaalbare drinkwatertarieven, onder voorwaarde dat aan de continuïteitsdoelstelling wordt voldaan. Uitgangspunt hierbij is een bedrijfsresultaat (ebit) dat jaarlijks wordt begroot op het niveau van het vastgestelde maximaal toegestane WACC-percentage (Weighted Average Cost of Capital) minus de bepaalde afslag, die varieert tussen 0 - 0,5%. Voor 2022 is ingezet op de maximale WACC.

Dividend

Vitens wil haar aandeelhouders een redelijk rendement geven over het ingebrachte vermogen, met inachtneming van de volgende randvoorwaarden:

• het dividend wordt gerelateerd aan het nettoresultaat;

• het bedrag aan dividend dat wordt uitgekeerd, bedraagt maximaal 50% van het nettoresultaat. Randvoorwaardelijk hierbij is de continuïteitsdoelstelling. Bij een solvabiliteit < 30% wordt in beginsel geen dividend uitgekeerd;

• jaarlijks wordt, binnen deze kaders, een dividendvoorstel ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Commissarissen (RvC) en voor finale instemming aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Dit dividendvoorstel houdt rekening met de specifieke financiële omstandigheden van de onderneming.

Compliance

Binnen de drinkwatersector is de afgelopen jaren sprake geweest van een toenemende regulering, overeenkomstig maatschappelijke ontwikkelingen, op het gebied van transparantie. Transparantie gaat over openheid, verantwoording afleggen en toegankelijkheid.

In de Drinkwaterwet zijn belangrijke financiële kaders opgenomen voor tariefbeheersing en solvabiliteit. Zo is een maximum gesteld aan de vermogenskosten die door drinkwaterbedrijven aan de klant in rekening mogen worden gebracht (tariefbeheersing) en is een maximum gesteld aan het toegestane aandeel van het eigen vermogen in het totale vermogen (solvabiliteit). De minister stelt tweejaarlijks vóór 1 november beide financiële kaders vast voor de daaropvolgende twee kalenderjaren. De Drinkwaterwet is hierop in 2022 aangepast waarbij beide financiële kaders worden vastgesteld voor een periode van drie jaar. Voor 2022 is de gewogen gemiddelde kostenvoet vastgesteld op 2,95% (2021: 2,75% en 2020: 2,75%) en een maximale toegestane solvabiliteit van 70%. Over 2022 is de gerealiseerde gemiddelde kostenvoet voor Vitens 1,83% en daarmee lager uitgekomen dan de vastgestelde norm. De solvabiliteit is ultimo 2022 uitgekomen op 31,0% (2021: 30,2%).

Een ander aspect met betrekking tot tariefbeheersing betreft de transparantie van tarieven. In 2022 is door Vitens het bedrijfsverslag 2021 aangeleverd. In december 2022 heeft de minister aan de Tweede Kamer laten weten positief te oordelen over de totstandkoming van het bedrijfsverslag 2021.

Daarnaast is eind 2022 door Vitens de onderbouwing van de tarieven 2023 aan de toezichthouder Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en Autoriteit Consument en Markt (ACM) aangeleverd. De beoordeling van de totstandkoming van de drinkwatertarieven wordt uitgevoerd door het ILT.

De drinkwaterbedrijven zijn onder aanvoering van Vewin in 1997 gestart met een vrijwillige benchmark. Daarin vergelijken de drinkwaterbedrijven de onderlinge prestaties op het gebied van milieu, waterkwaliteit, dienstverlening en financiën. In de nieuwe Drinkwaterwet is deze vorm van prestatievergelijking eens in de drie jaar verplicht gesteld. In 2022 heeft de benchmark plaatsgevonden over het jaar 2021. 

Tarieven

We maken ons hard om het drinkwater voor onze klanten niet duurder te maken dan strikt noodzakelijk. We zijn ervan overtuigd dat we kritisch kunnen en moeten blijven op onze operationele kosten in relatie tot de prestaties. De verhoging van onze investeringen (voor leveringszekerheid op de lange termijn) is terug te zien in een verhoging van de verwachte afschrijvingskosten en de operationele kosten. Op basis van het meerjarenplan 2023-2027 heeft Vitens haar verbruiks- en vastrechttarieven 2023 voor de consument verhoogd. Hierbij is uitgegaan van de maximale WACC van 2,95% voor 2023.

Investeringen

In 2022 is door Vitens voor circa € 204,7 miljoen aan investeringen gerealiseerd, exclusief bijdragen van derden (2021: € 179,0 miljoen). Evenals in voorgaande jaren heeft Vitens in 2022 fors geïnvesteerd in de vervanging en uitbreiding van het waterleidingnet en renovatie en vervanging van productielocaties. 

De investeringen in leidingen in het kader van reconstructies (werkzaamheden geïnitieerd door gemeenten of andere derden), zijn in het afgelopen jaar opnieuw toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Daarnaast worden de combisaneringen, waarbij Vitens samen met netwerkbedrijven gelijktijdig gas- en drinkwaterleidingen vervangt, voortgezet.

We zien een sterke toename in het realiseren van transportleidingen. Deze zijn nodig om de leveringszekerheid te borgen of om water optimaal te verdelen. Diverse transportleidingprojecten zijn in 2022 uitgevoerd en worden naar verwachting in 2023 opgeleverd.

Het afgelopen jaar zijn meerdere projecten in de winningen en zuiveringen afgerond. Zoals de nieuwbouw van productielocatie Sijmons. In 2022 is er verder gegaan met het versneld uitvoeren van projecten om de reserves aan te vullen. In deze projecten wordt parallel gewerkt aan de voorbereidingen van de nieuwbouw of uitbreiding van een productielocatie en aan het vergunningsproces. Dit is een bewuste keuze om de doorlooptijd te verkorten en daarmee sneller aan ons reservebeleid te gaan voldoen en om daarmee de leveringszekerheid veilig te stellen. Het effect hiervan wordt zichtbaar in de komende jaren.

Voor 2023 verwacht Vitens een verdere groei van zowel de ondergrondse als bovengrondse investeringen. Zo zullen meerdere nieuwe transportleidingen in gebruik genomen worden en zullen onder andere productielocaties Weerseloseweg, Ceintuurbaan en Culemborg naar verwachting worden opgeleverd. Verder wordt er doorgewerkt aan de grote projecten Noardburgum, Hammerflier en Fikkersdries. In 2023 blijft de implementatie van SAP het belangrijkste programma binnen het ICT-portfolio.

Treasury

Vitens heeft ultimo 2022 een leningenportefeuille (exclusief achtergestelde leningen) van € 984,7 miljoen (2021: € 939,1 miljoen). Bij de gewone bedrijfsuitoefening wordt gebruikgemaakt van renteswaps (financiële instrumenten) om renterisico’s door (grote) mutaties in de rente op de variabele leningenportefeuille te voorkomen. Deze instrumenten worden niet gebruikt voor speculatieve of handelsdoeleinden.

In 2022 heeft Vitens een bedrag van € 56,3 miljoen afgelost op bestaande leningen en is voor € 125 miljoen aan nieuwe leningen aangetrokken. Het negatieve saldo op de rekening-courant-positie is gedaald met € 18,0 miljoen naar € 23,3 miljoen (2021:€ 41,3 miljoen). Het totaal aan rentedragende verplichtingen (liquide middelen, achtergestelde geldleningen, uitstaande leningen en kortlopende rentedragende verplichtingen) is in 2022 gestegen met € 75,7 miljoen naar € 1.112,4 miljoen (2021: € 1.036,7 miljoen).