Toelichting op de resultaten

Financieel Beleid

Het financieel beleid, goedgekeurd op de Aandeelhoudersvergadering van juni 2019, doet recht aan wet- en regelgeving (compliance), aan het belang van de klant en aandeelhouders en dient uitdagend, doch realistisch te zijn voor Vitens. Het belang van continuïteit staat in het financieel beleid bovenaan.

Continuïteit

De continuïteitsdoelstelling is als volgt geformuleerd: De solvabiliteit is vastgesteld op een eigen vermogen minimaal gelijk aan 35% van het balanstotaal. Daarnaast wil Vitens blijvend compliant zijn aan de gestelde financiële ratio’s zoals door kredietverstrekkers zijn opgelegd.

Tarieven

Vitens streeft naar zo laag mogelijke drinkwatertarieven, onder voorwaarde dat aan de continuïteitsdoelstelling wordt voldaan. Uitgangspunt hierbij is een bedrijfsresultaat (ebit) dat jaarlijks wordt begroot op het niveau van het vastgestelde maximaal toegestane WACC-percentage (Weighted Average Cost of Capital) minus de bepaalde afslag, die varieert tussen 0 - 0,5%. Voor 2020 is ingezet op de maximale WACC.

Dividend

Vitens wil haar aandeelhouders een redelijk rendement geven over het ingebrachte vermogen:

• Het dividend wordt gerelateerd aan het nettoresultaat;

• Het bedrag aan dividend dat wordt uitgekeerd, bedraagt maximaal 50% van het nettoresultaat. Randvoorwaardelijk hierbij is de continuïteitsdoelstelling. Bij een solvabiliteit < 30% wordt in beginsel geen dividend uitgekeerd;

• Jaarlijks wordt, binnen deze kaders, een dividendvoorstel ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Commissarissen (RvC) en voor finale instemming aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Dit dividendvoorstel houdt rekening met de specifieke financiële omstandigheden van de onderneming.

Compliance

Binnen de drinkwatersector is de afgelopen jaren sprake geweest van een toenemende regulering, overeenkomstig maatschappelijke ontwikkelingen, op het gebied van transparantie. Transparantie gaat over openheid, verantwoording afleggen en toegankelijkheid.

In de Drinkwaterwet zijn, met ingang van 2011, belangrijke financiële kaders opgenomen voor tariefbeheersing en solvabiliteit. Zo is een maximum gesteld aan de vermogenskosten die door drinkwaterbedrijven aan de klant in rekening mogen worden gebracht (tariefbeheersing) en is een maximum gesteld aan het toegestane aandeel van het eigen vermogen in het totale vermogen (solvabiliteit). De minister stelt tweejaarlijks vóór 1 november beide financiële kaders vast voor de daaropvolgende twee kalenderjaren. Voor 2020 en 2021 is de gewogen gemiddelde kostenvoet vastgesteld op 2,75% (2018 en 2019: 3,4%) en een maximale toegestane solvabiliteit van 70%. Over 2020 is de gerealiseerde gemiddelde kostenvoet voor Vitens hoger uitgekomen dan de vastgestelde norm. De solvabiliteit is ultimo 2020 uitgekomen op 29,4% (2019: 29,2%).

Een ander aspect met betrekking tot tariefbeheersing betreft de transparantie van tarieven. In 2020 is door Vitens het bedrijfsverslag 2019 aangeleverd. In december 2020 heeft de minister aan de Tweede Kamer laten weten positief te oordelen over de totstandkoming van de drinkwatertarieven 2020 en de bedrijfsverslagen 2019.

Daarnaast is eind 2020 door Vitens de onderbouwing van de tarieven 2021 aan de toezichthouder Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en Autoriteit Consument en Markt (ACM) aangeleverd. De beoordeling van de totstandkoming van de drinkwatertarieven wordt uitgevoerd door het ILT.

De drinkwaterbedrijven zijn onder aanvoering van Vewin in 1997 gestart met een vrijwillige benchmark. Daarin vergelijken de drinkwaterbedrijven de onderlinge prestaties op het gebied van milieu, waterkwaliteit, dienstverlening en financiën. In de nieuwe Drinkwaterwet is deze vorm van prestatievergelijking eens in de drie jaar verplicht gesteld. In 2020 heeft de (verplichte) benchmark plaatsgevonden over het jaar 2019. Vitens is met een bedrag van € 131 per aansluiting (sectorgemiddelde: € 165) het betaalbaarste drinkwaterbedrijf van Nederland. Wat betreft de operationele kosten heeft Vitens al jaren de laagste kosten in de drinkwatersector, dit was in 2019 € 76 per aansluiting (sectorgemiddelde: € 102).

Tarieven

Als gevolg van permanente focus op het optimaliseren van de interne processen en gebruikmakend van aanwezige synergie- en schaalvoordelen is Vitens de afgelopen jaren in staat geweest om de drinkwatertarieven nagenoeg gelijk te houden. Op basis van het meerjarenplan 2021-2023 heeft Vitens haar vastrechttarieven 2021 voor de consument gelijk gehouden en haar verbruikstarieven 2021 voor de consument verhoogd. Hierbij is uitgegaan van de maximale WACC van 2,75% voor 2021.

Investeringen

Over 2020 is voor een bedrag van € 157,6 miljoen (2019: € 143,4 miljoen) aan investeringen gerealiseerd, exclusief bijdragen derden. De maatregelen en beperkingen met betrekking tot COVID-19 hebben niet tot grote vertragingen in de voortgang van investeringsprojecten geleid. Het verwisselen van watermeters is hierop een uitzondering. Bij deze projecten is het “Werken achter de deur” het afgelopen jaar sterk beperkt, waardoor de planning is bijgesteld.

Evenals in voorgaande jaren heeft Vitens in 2020 fors geïnvesteerd in het waterleidingnet. In 2020 zijn veel hoofd- en aansluitleidingen gesaneerd en zijn veel nieuwe hoofd- en aansluitleidingen gerealiseerd. Ook is grote voortgang geboekt in het saneren van loden aansluitleidingen. De investeringen in reconstructieprojecten, verleggingen vanwege werkzaamheden vanuit de gemeente (of andere overheden), zijn in het afgelopen jaar toegenomen ten opzichte van voorgaande jaren. Hierbij moet worden opgemerkt dat door de stikstofproblematiek grote reconstructieprojecten vertraging hebben opgelopen. Het betreft onder andere de aanpassingen van de Noordelijke Ringweg van Utrecht, A27/Rijnsweerd en A28/Hoevelaken.

Het afgelopen jaar zijn meerdere projecten afgerond en in gebruik genomen, te weten: de renovatie van productielocatie Weerseloseweg/Enschede, de tijdelijke capaciteitsuitbreiding op productielocatie Spannenburg, de 2^e filterstraat en diepwaterfiltratie op productielocatie Engelse Werk. In 2020 is een start gemaakt om de productiecapaciteit verder uit te breiden, waarbij de eerste projecten in 2021 en 2022 zullen worden opgeleverd.

Voor 2021 verwacht Vitens een verdere groei van zowel het ondergrondse als het bovengrondse investeringsniveau. Zo zal het nieuwe winveld in Espelo in gebruik worden genomen en zullen de nieuwe reservoirs op de locaties Putten en Wageningse Berg worden opgeleverd. De vervanging van filterstraten op productielocatie Engelse Werk wordt gecontinueerd en de realisatie van de nieuwe productielocatie Sijmons zal in 2021 doorgang vinden om naar verwachting in 2022 opgeleverd te worden. Ook wordt gewerkt aan de voorbereiding van de nieuwbouw van de Productielocatie Noardburgum. Op meerdere locaties binnen het werkgebied worden projecten uitgevoerd voor het aanleggen van meerdere nieuwe transportleidingen. Daarnaast wordt de uitvoering van combisaneringen, waarbij Vitens samen met netwerkbedrijven gelijktijdig gas- en drinkwaterleidingen vervangt, voortgezet.

Treasury

Vitens heeft ultimo 2020 een leningenportefeuille (exclusief achtergestelde leningen) van € 951,7 miljoen (2019: € 919,8 miljoen). Bij de gewone bedrijfsuitoefening wordt gebruikgemaakt van renteswaps (financiële instrumenten) om renterisico’s door (grote) mutaties in de rente op de variabele leningenportefeuille te voorkomen. Deze instrumenten worden niet gebruikt voor speculatieve of handelsdoeleinden.

In 2020 heeft Vitens een bedrag van € 50,7 miljoen afgelost op bestaande leningen en is voor € 70 miljoen aan nieuwe leningen aangetrokken. Het negatieve saldo op de rekening-courant-positie is gestegen met € 23,3 miljoen naar € 32,0 miljoen (2019:
€ 8,7 miljoen). Het totaal aan rentedragende verplichtingen (liquide middelen, achtergestelde geldleningen, uitstaande leningen en kortlopende rentedragende verplichtingen) is in 2020 gestegen met € 42,6 miljoen naar € 996,3 miljoen (2019: € 953,7 miljoen).