Toelichting op de resultaten

Financieel Beleid

Het financieel beleid, goedgekeurd op de Aandeelhoudersvergadering van juni 2019, doet recht aan wet- en regelgeving (compliance), aan het belang van de klant en aandeelhouders en dient uitdagend, doch realistisch te zijn voor Vitens. Het belang van continuïteit staat in het financieel beleid bovenaan.

Continuïteit

De continuïteitsdoelstelling is als volgt geformuleerd: De solvabiliteit is vastgesteld op een eigen vermogen minimaal gelijk aan 35% van het balanstotaal. Daarnaast wil Vitens blijvend compliant zijn aan de gestelde financiële ratio’s zoals door kredietverstrekkers zijn opgelegd.

Tarieven

Vitens streeft naar zo laag mogelijke drinkwatertarieven, onder voorwaarde dat aan de continuïteitsdoelstelling wordt voldaan. Uitgangspunt hierbij is een bedrijfsresultaat (ebit) dat jaarlijks wordt begroot op het niveau van het vastgestelde maximaal toegestane WACC-percentage (Weighted Average Cost of Capital) minus de bepaalde afslag, die varieert tussen 0 - 0,5%.

Dividend

Vitens wil haar aandeelhouders een redelijk rendement geven over het ingebrachte vermogen:

• Het dividend wordt gerelateerd aan het nettoresultaat;

• Het bedrag aan dividend dat wordt uitgekeerd bedraagt maximaal 50% van het nettoresultaat. Randvoorwaardelijk hierbij is de continuïteitsdoelstelling. Bij een solvabiliteit < 30% wordt in beginsel geen dividend uitgekeerd;

• Jaarlijks wordt, binnen deze kaders, een dividendvoorstel ter goedkeuring voorgelegd aan de Raad van Commissarissen (RvC) en voor finale instemming aan de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Dit dividendvoorstel houdt rekening met de specifieke financiële omstandigheden van de onderneming.

Compliance

Binnen de drinkwatersector is de afgelopen jaren sprake geweest van een toenemende regulering, overeenkomstig maatschappelijke ontwikkelingen, op het gebied van transparantie. Transparantie gaat over openheid, verantwoording afleggen en toegankelijkheid.

In de Drinkwaterwet zijn, met ingang van 2011, belangrijke financiële kaders opgenomen voor tariefbeheersing en solvabiliteit. Zo is een maximum gesteld aan de vermogenskosten die door drinkwaterbedrijven aan de klant in rekening mogen worden gebracht (tariefbeheersing) en is een maximum gesteld aan het toegestane aandeel van het eigen vermogen in het totale vermogen (solvabiliteit). De minister stelt tweejaarlijks vóór 1 november beide financiële kaders vast voor de daaropvolgende twee kalenderjaren. Voor 2018 en 2019 is de gewogen gemiddelde kostenvoet vastgesteld op 3,4% (2016 en 2017: 4,2%) en een maximale toegestane solvabiliteit van 70%. De gewogen gemiddelde kostenvoet voor 2020 en 2021 is vastgesteld op 2,75%. Over 2019 is de gerealiseerde gemiddelde kostenvoet voor Vitens lager uitgekomen dan de vastgestelde norm. De solvabiliteit is ultimo 2019 uitgekomen op 29,2% (2018: 30,2%).

Een ander aspect met betrekking tot tariefbeheersing betreft de transparantie van tarieven. In 2019 is door Vitens het bedrijfsverslag 2018 aangeleverd. In december 2019 heeft de minister aan de Tweede Kamer laten weten positief te oordelen over de totstandkoming van de drinkwatertarieven 2019 en de bedrijfsverslagen 2018.

Daarnaast is eind 2019 door Vitens de onderbouwing van de tarieven 2020 aan de toezichthouder Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) en Autoriteit Consument en Markt (ACM) aangeleverd. De beoordeling van de totstandkoming van de drinkwatertarieven wordt, net zoals over 2019, risicogericht uitgevoerd door het ILT. Dit betekent dat niet alle toetsen uit het toetsingskader zijn uitgevoerd. Er is een selectie gemaakt van de toetsen die in 2020 worden uitgevoerd. Vitens is tevens vrijgesteld voor enkele toetsen en er zullen alleen de essentiële toetsen worden uitgevoerd.

De drinkwaterbedrijven zijn onder aanvoering van Vewin in 1997 gestart met een vrijwillige benchmark. Daarin vergelijken de drinkwaterbedrijven de onderlinge prestaties op het gebied van milieu, waterkwaliteit, dienstverlening en financiën. In de nieuwe Drinkwaterwet is deze vorm van prestatievergelijking eens in de drie jaar verplicht gesteld. In 2020 zal de verplichte benchmark plaatsvinden over het jaar 2019. In 2019 heeft de (vrijwillige) benchmark plaatsgevonden over het jaar 2018. Vitens is met een bedrag van € 137 per aansluiting (sectorgemiddelde: € 170) het betaalbaarste drinkwaterbedrijf van Nederland. Wat betreft de operationele kosten heeft Vitens al jaren de laagste kosten in de drinkwatersector, dit was in 2018 € 80 per aansluiting (sectorgemiddelde: € 102).

Tarieven

Als gevolg van permanente focus op het optimaliseren van de interne processen en gebruikmakend van aanwezige synergie- en schaalvoordelen is Vitens de afgelopen jaren in staat geweest om de drinkwatertarieven gelijk te houden. Op basis van het meerjarenplan 2020-2022 heeft Vitens haar vastrechttarieven voor 2020 gelijk gehouden en haar verbruikstarieven voor 2020 verhoogd. Hierbij is de verwachting dat Vitens kan voldoen aan de maximale gewogen gemiddelde kostenvoet (WACC) van 2,75% over 2020.

Investeringen

Over 2019 is voor een bedrag van € 143,4 miljoen (2018: € 122,0 miljoen) aan investeringen gerealiseerd, exclusief bijdragen derden. De stikstofproblematiek heeft in de tweede helft van 2019 tot vertraging van vergunningstrajecten geleid. Hiermee is de voorbereiding en opstart van meerdere projecten vertraagd. Het afgelopen jaar zijn meerdere projecten afgerond en in gebruik genomen, te weten: zuiveringsinstallatie Goor/Herikerberg, nieuw distributiereservoir Wapenveld, 1^e filterstraat Productiebedrijf Engelse Werk, transportleiding tussen opjager De Pol en Lichtenvoorde en de nieuwe spoelwaterverwerking Amersfoortseweg. Tevens is een start gemaakt met de bouw van de nieuwe productielocatie Sijmons, de renovatie van productielocatie Weerseloseweg/Enschede en de nieuwe reinwaterkelders in Putten. Op 26 locaties is het End Of Life (EOL) proces automatisering besturing afgerond. Evenals in voorgaande jaren heeft Vitens in 2019 fors geïnvesteerd in het waterleidingnet. In 2019 zijn veel hoofd- en aansluitleidingen gesaneerd en, dankzij de economische groei, veel nieuwe aanleg en aansluitingen gerealiseerd. De investeringen in reconstructieprojecten, verleggingen vanwege werkzaamheden vanuit de gemeente (of andere overheden), waren aanzienlijk.

Voor 2020 verwacht Vitens een verdere groei van zowel het ondergrondse als het bovengrondse investeringsniveau. In 2020 wordt gewerkt aan de voorbereiding en uitvoering van het leggen van meerdere nieuwe transportleidingen. Ook blijft Vitens doorgaan met de uitvoering van combisaneringen, waarbij Vitens samen met netwerkbedrijven gelijktijdig gas- en drinkwaterleidingen vervangt. Vitens verwacht extra zuiveringscapaciteit te realiseren op productielocatie Spannenburg. In 2020 start de aanleg van het nieuwe winveld in Espelo en de bouw van waterzuiveringsinstallaties op de productielocaties Culemborg, Weerselo en Ceintuurbaan. De vervanging van filterstraten op productiebedrijf Engelse Werk wordt gecontinueerd in 2020.

In 2019 heeft Vitens een bedrag van € 68,9 miljoen afgelost op bestaande leningen en is voor € 125 miljoen aan nieuwe leningen aangetrokken. Het negatieve saldo op de rekening-courant-positie is gedaald met € 38,1 miljoen naar € 8,7 miljoen (2018: € 46,8 miljoen). Het totaal aan rentedragende verplichtingen (liquide middelen, achtergestelde geldleningen, uitstaande leningen en kortlopende rentedragende verplichtingen) is in 2019 gestegen met € 18,0 miljoen naar € 953,7 miljoen (2018: € 935,7 miljoen).

Treasury

Vitens heeft ultimo 2019 een leningenportefeuille (exclusief achtergestelde leningen) van € 919,8 miljoen (2018: € 851,1 miljoen). Bij de gewone bedrijfsuitoefening wordt gebruikgemaakt van renteswaps (financiële instrumenten) om renterisico’s door (grote) mutaties in de rente op de variabele leningenportefeuille te voorkomen. Deze instrumenten worden niet gebruikt voor speculatieve of handelsdoeleinden.